\({e^x} = \sum\limits_{n = 0}^\infty {\large\frac{{{x^n}}}{{n!}}\normalsize} = 1 + x + \large\frac{{{x^2}}}{{2!}}\normalsize + \large\frac{{{x^3}}}{{3!}}\normalsize + \ldots \)
\(\cos x = \sum\limits_{n = 0}^\infty {\large\frac{{{{\left( { - 1} \right)}^n}{x^{2n}}}}{{\left( {2n} \right)!}}\normalsize} = 1 - \large\frac{{{x^2}}}{{2!}}\normalsize + \large\frac{{{x^4}}}{{4!}}\normalsize - \large\frac{{{x^6}}}{{6!}}\normalsize + \ldots \)
\(\sin x = \sum\limits_{n = 0}^\infty {\large\frac{{{{\left( { - 1} \right)}^n}{x^{2n + 1}}}}{{\left( {2n + 1} \right)!}}\normalsize} = x - \large\frac{{{x^3}}}{{3!}}\normalsize + \large\frac{{{x^5}}}{{5!}}\normalsize - \large\frac{{{x^7}}}{{7!}}\normalsize + \ldots \)
\(\cosh x = \sum\limits_{n = 0}^\infty {\large\frac{{{x^{2n}}}}{{\left( {2n} \right)!}}\normalsize} = 1 + \large\frac{{{x^2}}}{{2!}}\normalsize + \large\frac{{{x^4}}}{{4!}}\normalsize + \large\frac{{{x^6}}}{{6!}}\normalsize + \ldots \)
\(\sinh x = \sum\limits_{n = 0}^\infty {\large\frac{{{x^{2n + 1}}}}{{\left( {2n + 1} \right)!}}\normalsize} = x + \large\frac{{{x^3}}}{{3!}}\normalsize + \large\frac{{{x^5}}}{{5!}}\normalsize + \large\frac{{{x^7}}}{{7!}}\normalsize + \ldots \)
Ряды Тейлора и Маклорена
Если функция \(f\left( x \right)\) имеет непрерывные производные вплоть до \(\left( {n + 1} \right)\)-го порядка, то ее можно разложить в степенной ряд по
формуле Тейлора:
\[
{f\left( x \right) = \sum\limits_{n = 0}^\infty {{f^{\left( n \right)}}\left( a \right)\frac{{{{\left( {x - a} \right)}^n}}}{{n!}}} }
= {f\left( a \right) + f'\left( a \right)\left( {x - a} \right) + \frac{{f''\left( a \right){{\left( {x - a} \right)}^2}}}{{2!}} + \ldots }
+ {\frac{{{f^{\left( n \right)}}\left( a \right){{\left( {x - a} \right)}^n}}}{{n!}} + {R_n},}
\]
где \({R_n}\) − остаточный член в форме Лагранжа определяется выражением
\[
{{R_n} = \frac{{{f^{\left( {n + 1} \right)}}\left( \xi \right){{\left( {x - a} \right)}^{n + 1}}}}{{\left( {n + 1} \right)!}},}\;\;
{a<\xi <x.}
\]
Если приведенное разложение сходится в некотором интервале \(x,\) т.е. \(\lim\limits_{n \to \infty } {R_n} = 0,\)
то оно называется рядом Тейлора, представляющим разложение функции
\(f\left( x \right)\) в точке \(a.\)
Если \(a = 0,\) то такое разложение называется рядом Маклорена:
\[
{f\left( x \right) = \sum\limits_{n = 0}^\infty {{f^{\left( n \right)}}\left( 0 \right)\frac{{{x^n}}}{{n!}}} }
= {f\left( 0 \right) + f'\left( 0 \right)x + \frac{{f''\left( 0 \right){x^2}}}{{2!}} + \ldots }
+{ \frac{{{f^{\left( n \right)}}\left( 0 \right){x^n}}}{{n!}} + {R_n}.}
\]
Разложение некоторых функций в ряд Маклорена
Пример 1
Найти ряд Маклорена для функции \({\cos ^2}x.\)
Решение.
Воспользуемся тригонометрическим равенством \({\cos ^2}x = \large\frac{{1 + \cos 2x}}{2}\normalsize.\)
Поскольку ряд Маклорена для \(\cos x\) имеет вид
\(\sum\limits_{n = 0}^\infty {\large\frac{{{{\left( { - 1} \right)}^n}{x^{2n}}}}{{\left( {2n} \right)!}}\normalsize},\)
то можно записать
\[
{\cos 2x = \sum\limits_{n = 0}^\infty {\frac{{{{\left( { - 1} \right)}^n}{{\left( {2x} \right)}^{2n}}}}{{\left( {2n} \right)!}}} }
= {\sum\limits_{n = 0}^\infty {\frac{{{{\left( { - 1} \right)}^n}{2^{2n}}{x^{2n}}}}{{\left( {2n} \right)!}}} .}
\]
Отсюда следует:
\[
{1 + \cos 2x }
={ 1 + \sum\limits_{n = 0}^\infty {\frac{{{{\left( { - 1} \right)}^n}{2^{2n}}{x^{2n}}}}{{\left( {2n} \right)!}}} }
={ 2 + \sum\limits_{n = 1}^\infty {\frac{{{{\left( { - 1} \right)}^n}{2^{2n}}{x^{2n}}}}{{\left( {2n} \right)!}}} ,}
\]
\[
{{\cos ^2}x = \frac{{1 + \cos 2x}}{2} }
= {1 + \sum\limits_{n = 1}^\infty {\frac{{{{\left( { - 1} \right)}^n}{2^{2n - 1}}{x^{2n}}}}{{\left( {2n} \right)!}}} .}
\]
Пример 2
Разложить в ряд Тейлора функцию \(f\left( x \right) = 3{x^2} - 6x + 5\) в точке \(x = 1.\)
Решение.
Вычислим производные:
\[
{f'\left( x \right) = 6x - 6,}\;\;
{f''\left( x \right) = 6,}\;\;
{f'''\left( x \right) = 0.}
\]
Видно, что \({f^{\left( n \right)}}\left( x \right) = 0\) для всех \(n \ge 3.\)
Для \(x = 1\) получаем значения:
\[
{f\left( 1 \right) = 2,}\;\;
{f'\left( 1 \right) = 0,}\;\;
{f''\left( 1 \right) = 6.}
\]
Следовательно, разложение в ряд Тейлора имеет вид
\[
{f\left( x \right) = \sum\limits_{n = 0}^\infty {{f^{\left( n \right)}}\left( 1 \right)\frac{{{{\left( {x - 1} \right)}^n}}}{{n!}}} }
= {2 + \frac{{6{{\left( {x - 1} \right)}^2}}}{{2!}} }
= {2 + 3{\left( {x - 1} \right)^2}.}
\]
Пример 3
Найти разложение в ряд Маклорена функции \({e^{kx}},\) \(k\) − действительное число.
Решение.
Вычислим производные:
\[
{f'\left( x \right) = {\left( {{e^{kx}}} \right)^\prime } = k{e^{kx}},}\;\;
{f''\left( x \right) = {\left( {k{e^{kx}}} \right)^\prime } = {k^2}{e^{kx}}, \ldots }\;\;
{{f^{\left( n \right)}}\left( x \right) = {k^n}{e^{kx}}.}
\]
Тогда в точке \(x = 0\) получаем
\[
{f\left( 0 \right) = {e^0} = 1,}\;\;
{f'\left( 0 \right) = k{e^0} = k,}\;\;
{f''\left( 0 \right) = {k^2}{e^0} = {k^2}, \ldots }\;\;
{{f^{\left( n \right)}}\left( 0 \right) = {k^n}{e^0} = {k^n}.}
\]
Следовательно, разложение данной функции в ряд Маклорена выражается формулой
\[
{{e^{kx}} = \sum\limits_{n = 0}^\infty {{f^{\left( n \right)}}\left( 0 \right)\frac{{{x^n}}}{{n!}}} }
= {1 + kx + \frac{{{k^2}{x^2}}}{{2!}} + \frac{{{k^3}{x^3}}}{{3!}} + \ldots }
= {\sum\limits_{n = 0}^\infty {\frac{{{k^n}{x^n}}}{{n!}}} .}
\]
Пример 4
Найти разложение в ряд Тейлора кубической функции \({x^3}\) в точке \(x = 3.\)
Решение.
Обозначим \(f\left( x \right) = {x^3}.\) Тогда
\[
{f'\left( x \right) = {\left( {{x^3}} \right)^\prime } = 3{x^2},}\;\;
{f''\left( x \right) = {\left( {3{x^2}} \right)^\prime } = 6x,}\;\;
{f'''\left( x \right) = {\left( {6x} \right)^\prime } = 6,}\;\;
{{f^{IV}}\left( x \right) = 0,}
\]
и далее \({f^{\left( n \right)}}\left( x \right) = 0\) для всех \(x \ge 4.\)
В точке \(x = 2,\) соответственно, получаем
\[
{f\left( 2 \right) = 8,}\;\;
{f'\left( 2 \right) = 12,}\;\;
{f''\left( 2 \right) = 12,}\;\;
{f'''\left( 2 \right) = 6.}
\]
Таким образом, разложение в ряд Тейлора имеет вид
\[
{{x^3} = \sum\limits_{n = 0}^\infty {{f^{\left( n \right)}}\left( 2 \right)\frac{{{{\left( {x - 2} \right)}^n}}}{{n!}}} }
= {8 + 12\left( {x - 2} \right) + \frac{{12{{\left( {x - 2} \right)}^2}}}{{2!}} + \frac{{6{{\left( {x - 2} \right)}^3}}}{{3!}} }
= {8 + 12\left( {x - 2} \right) + 6{\left( {x - 2} \right)^2} + {\left( {x - 2} \right)^3}.}
\]
Пример 5
Найти разложение в ряд Маклорена функции \({\left( {1 + x} \right)^\mu }.\)
Решение.
Пусть \(f\left( x \right) = {\left( {1 + x} \right)^\mu },\) где \(\mu\) − действительное число, и \(x \ne -1.\)
Производные будут равны
\[f'\left( x \right) = \mu {\left( {1 + x} \right)^{\mu - 1}},\]
\[f''\left( x \right) = \mu \left( {\mu - 1} \right){\left( {1 + x} \right)^{\mu - 2}},\]
\[f'''\left( x \right) = \mu \left( {\mu - 1} \right)\left( {\mu - 2} \right){\left( {1 + x} \right)^{\mu - 3}},\]
\[
{{f^{\left( n \right)}}\left( x \right) }
= {\mu \left( {\mu - 1} \right)\left( {\mu - 2} \right) \cdots \left( {\mu - n + 1} \right){\left( {1 + x} \right)^{\mu - n}}.}
\]
При \(x = 0,\) соответственно, получаем
\[
{f\left( 0 \right) = 1,}\;\;
{f'\left( 0 \right) = \mu ,}\;\;
{f''\left( 0 \right) = \mu \left( {\mu - 1} \right), \ldots }\;\;
{{f^{\left( n \right)}}\left( 0 \right) = \mu \left( {\mu - 1} \right) \cdots \left( {\mu - n + 1} \right).}
\]
Следовательно, разложение в ряд записывается в виде
\[
{{\left( {1 + x} \right)^\mu } }
= {1 + \mu x + \frac{{\mu \left( {\mu - 1} \right)}}{{2!}}{x^2} + \frac{{\mu \left( {\mu - 1} \right)\left( {\mu - 2} \right)}}{{3!}}{x^2} + \ldots }
+ {\frac{{\mu \left( {\mu - 1} \right) \cdots \left( {\mu - n + 1} \right)}}{{n!}}{x^n} + \ldots }
\]
Полученное выражение называется биномиальным рядом.
Пример 6
Найти разложение в ряд Маклорена функции \(f\left( x \right) = \sqrt {1 + x}. \)
Решение.
Используя формулу биномиального ряда, найденную в предыдущем примере, и подставляя \(\mu = \large\frac{1}{2}\normalsize,\)
получаем
\[
{\sqrt {1 + x} = {\left( {1 + x} \right)^{\frac{1}{2}}} }
= {1 + \frac{x}{2} + \frac{{\frac{1}{2}\left( {\frac{1}{2} - 1} \right)}}{{2!}}{x^2} + \frac{{\frac{1}{2}\left( {\frac{1}{2} - 1} \right)\left( {\frac{1}{2} - 2} \right)}}{{3!}}{x^3} + \ldots }
= {1 + \frac{x}{2} - \frac{{1 \cdot {x^2}}}{{{2^2}2!}} + \frac{{1 \cdot 3 \cdot {x^3}}}{{{2^3}3!}} - \frac{{1 \cdot 3 \cdot 5 \cdot {x^3}}}{{{2^4}4!}} + \ldots }
+ {{\left( { - 1} \right)^{n + 1}}\frac{{1 \cdot 3 \cdot 5 \cdot \left( {2n - 3} \right){x^n}}}{{{2^n}n!}}.}
\]
Ограничиваясь первыми \(3\)-мя членами, разложение можно записать в виде
\[\sqrt {1 + x} \approx 1 + \frac{x}{2} - \frac{{{x^2}}}{8}.\]