Интегральный признак Коши
Пусть \(f\left( x \right)\) является непрерывной, положительной и монотонно убывающей функцией на промежутке \(\left[ {1, + \infty } \right).\)
Тогда ряд
\[
{\sum\limits_{n = 1}^\infty {f\left( n \right)} }
= {f\left( 1 \right) + f\left( 2 \right) + f\left( 3 \right) + \ldots + f\left( n \right) + \ldots }
\]
сходится, если сходится
несобственный интеграл
\(\int\limits_1^\infty {f\left( x \right)dx},\) и расходится, если \(\int\limits_1^\infty {f\left( x \right)dx} \to \infty.\)
Пример 1
Определить, сходится или расходится ряд \(\sum\limits_{n = 1}^\infty {\large\frac{1}{{1 + 10n}}\normalsize}.\)
Решение.
Используем интегральный признак Коши. Вычислим соответствующий несобственный интеграл:
\[
{\int\limits_1^\infty {\frac{{dx}}{{1 + 10x}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_1^n {\frac{{dx}}{{1 + 10x}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \left. {\left[ {\frac{1}{{10}}\ln \left( {1 + 10x} \right)} \right]} \right|_1^n }
= {\frac{1}{{10}}\lim\limits_{n \to \infty } \left[ {\ln \left( {1 + 10n} \right) - \ln 11} \right] = \infty .}
\]
Таким образом, данный ряд расходится.
Пример 2
Показать, что обобщенный гармонический ряд \(\sum\limits_{n = 1}^\infty {\large\frac{1}{{{n^p}}}\normalsize} \)
сходится при \(p>1.\)
Решение.
Рассмотрим соответствующую функцию \(f\left( x \right) = \large\frac{1}{{{x^p}}}\normalsize\) и применим интегральный признак. Несобственный интеграл равен
\[
{\int\limits_1^\infty {\frac{{dx}}{{{x^p}}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_1^n {\frac{{dx}}{{{x^p}}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_1^n {{x^{ - p}}dx} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \left. {\left( {\frac{1}{{ - p + 1}}{x^{ - p + 1}}} \right)} \right|_1^n }
= {\frac{1}{{1 - p}}\lim\limits_{n \to \infty } \left. {\left( {\frac{1}{{{x^{p - 1}}}}} \right)} \right|_1^n }
= {\frac{1}{{1 - p}}\lim\limits_{n \to \infty } \left( {\frac{1}{{{n^{p - 1}}}} - 1} \right) }
= {\frac{1}{{p - 1}}.}
\]
Видно, что обобщенный гармонический ряд сходится при значении \(p>1.\)
Пример 3
Определить, сходится или расходится ряд \(\sum\limits_{n = 1}^\infty {\large\frac{1}{{\left( {n + 1} \right)\ln \left( {n + 1} \right)}}\normalsize} .\)
Решение.
Вычислим соответствующий несобственный интеграл:
\[
{\int\limits_1^\infty {\frac{{dx}}{{\left( {x + 1} \right)\ln \left( {x + 1} \right)}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_1^n {\frac{{dx}}{{\left( {x + 1} \right)\ln \left( {x + 1} \right)}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_1^n {\frac{{d\left( {x + 1} \right)}}{{\left( {x + 1} \right)\ln \left( {x + 1} \right)}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_1^n {\frac{{d\ln \left( {x + 1} \right)}}{{\ln \left( {x + 1} \right)}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \left. {\left[ {\ln \ln \left( {x + 1} \right)} \right]} \right|_1^n }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \left[ {\ln \ln \left( {n + 1} \right) - \ln \ln 2} \right] = \infty .}
\]
Таким образом, данный ряд расходится.
Пример 4
Исследовать ряд \(\sum\limits_{n = 1}^\infty {\large\frac{n}{{{n^2} + 1}}}\normalsize \) на сходимость.
Решение.
Оценим несобственный интеграл:
\[
{\int\limits_1^\infty {\frac{{xdx}}{{{x^2} + 1}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_1^n {\frac{{xdx}}{{{x^2} + 1}}} .}
\]
Сделаем замену : \(t = {x^2} + 1.\) Тогда \(dt = 2xdx,\;\Rightarrow xdx = \large\frac{{dt}}{2}\normalsize.\)
Находим значение интеграла:
\[
{\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_1^n {\frac{{xdx}}{{{x^2} + 1}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_2^{{n^2} + 1} {\frac{{\frac{{dt}}{2}}}{t}} }
= {\frac{1}{2}\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_2^{{n^2} + 1} {\frac{{dt}}{t}} }
= {\frac{1}{2}\lim\limits_{n \to \infty } \left. {\left( {\ln t} \right)} \right|_2^{{n^2} + 1} }
= {\frac{1}{2}\lim\limits_{n \to \infty } \left[ {\ln \left( {{n^2} + 1} \right) - \ln 2} \right] = \infty .}
\]
Поскольку данный интеграл расходится, то ряд \(\sum\limits_{n = 1}^\infty {\large\frac{n}{{{n^2} + 1}}}\normalsize \) также расходится.
Пример 5
Исследовать ряд \(\sum\limits_{n = 1}^\infty {\large\frac{{\arctan n}}{{1 + {n^2}}}\normalsize} \) на сходимость.
Решение.
Заметим, что \(\arctan n<\large\frac{\pi }{2}\normalsize.\) Тогда по признаку сравнения получаем
\[
{\sum\limits_{n = 1}^\infty {\frac{{\arctan n}}{{1 + {n^2}}}} }
{< \sum\limits_{n = 1}^\infty {\frac{{\frac{\pi }{2}}}{{1 + {n^2}}}} }
= {\frac{\pi }{2}\sum\limits_{n = 1}^\infty {\frac{1}{{1 + {n^2}}}} .}
\]
Используя интегральный признак, оценим сходимость ряда \(\sum\limits_{n = 1}^\infty {\large\frac{1}{{1 + {n^2}}}\normalsize}: \)
\[
{\int\limits_1^\infty {\frac{{dx}}{{1 + {x^2}}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_1^n {\frac{{dx}}{{1 + {x^2}}}} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \left. {\left( {\arctan x} \right)} \right|_1^n }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \left( {\arctan n - \arctan 1} \right) }
= {\frac{\pi }{2} - \frac{\pi }{4} = \frac{\pi }{4}.}
\]
Поскольку несобственный интеграл сходится, то исходный числовой ряд также сходится.
Пример 6
Определить, сходится или расходится ряд \(\sum\limits_{n = 0}^\infty {n{e^{ - n}}} .\)
Решение.
Применяя интегральный признак, вычислим соответствующий несобственный интеграл:
\[\int\limits_0^\infty {x{e^{ - x}}dx} = \lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_0^n {x{e^{ - x}}dx} .\]
Интегрируем по частям:
\[
{u = x,\;\;dv = {e^{ - x}}dx,}\;\;
{\Rightarrow du = dx,\;\;v = \int {{e^{ - x}}dx} = - {e^{ - x}}.}
\]
Получаем
\[
{\lim\limits_{n \to \infty } \int\limits_0^n {x{e^{ - x}}dx} }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \left[ {\left. {\left( { - x{e^{ - x}}} \right)} \right|_0^n - \int\limits_0^n {\left( { - {e^{ - x}}} \right)dx} } \right] }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \left[ {\left. {\left( { - x{e^{ - x}}} \right)} \right|_0^n + \int\limits_0^n {{e^{ - x}}dx} } \right] }
= {\lim\limits_{n \to \infty } \left. {\left( { - x{e^{ - x}} - {e^{ - x}}} \right)} \right|_0^n }
= { - \lim\limits_{n \to \infty } \left. {\left[ {{e^{ - x}}\left( {x + 1} \right)} \right]} \right|_0^n }
= { - \lim\limits_{n \to \infty } \left[ {{e^{ - n}}\left( {n + 1} \right) - 1} \right] }
= {1 - \lim\limits_{n \to \infty } \frac{{n + 1}}{{{e^n}}}.}
\]
Предел в последнем выражении можно оценить по
правилу Лопиталя:
\[
{\lim\limits_{n \to \infty } \frac{{n + 1}}{{{e^n}}} \sim \lim\limits_{x \to \infty } \frac{{x + 1}}{{{e^x}}} }
= {\lim\limits_{x \to \infty } \frac{{{{\left( {x + 1} \right)}^\prime }}}{{{{\left( {{e^x}} \right)}^\prime }}} }
= {\lim\limits_{x \to \infty } \frac{1}{{{e^x}}} = 0.}
\]
Следовательно, несобственный интеграл конечен и равен \(1.\) Поэтому, исходный ряд сходится.